Zeynep-Kötülük Problemi

 İlk bakışta sadece Tanrı tarafından yapmamızı istenen her şeyin iyi olduğunu çünkü Tanrı’nın merhametli olduğu ve bu merhametinden kaynaklı kötü olan herhangi bir şeyi istemeyeceğini düşünürüz ama bence bu tam olarak da doğru değil.  

Evet, Tanrı iyi şeyler buyurabilir lakin bu tanrı istediği için değil o şey etik kurallara uyduğu için iyidir. Tanrı’nın bizim yapacağımız bütün her şeyi önceden bildiği, yaşanabilecek bütün her şeyi sonsuz bir ilim sayesinde bildiğini söyleriz. Lakin o zaman bu yaşanan kötülükler neden? Neden insanlar birbirini öldürüyor? Neden küçük yaştaki çocuklar, masum çocuklar bu duruma düşüyorlar? Bence hiçbiri bunu hak etmiyor. Kimileri bunun da onun sınavı olduğunu söyler ama o zaman nasıl diyebiliriz ki Tanrı istediği için iyidir? 

Eğer bir davranış, tutum Tanrı emrettiği için iyiyse o halde tanrı emrederse şu anda “kötü” olarak adlandırdığımız her şeyin aslında iyi de olabileceği anlamına gelmez mi? 

“Tanrı’nın emrettiği her şey iyi olamaz çünkü istediği şeyler ödül-ceza sistemine bağlıdır.” Konuyu farklı kişilerinde gözünden bir nevi daha objektif bakabilmek için bu konuyla alakalı birkaç internet sitesine anonim yazı yazan insanların yazdıkları şeyleri okudum ve bir kişi bu sözü söyledi ve gerçekten de aslında durumu açıklıyor. Durum da   aslında Kant’ın ödev ahlakına benziyor. Bir şeyin iyi olabilmesi için önemli olan niyettir. Eğer bir insan bir şeyi yaparken bir çıkar için bunu yapmıyorsa bu ödev ahlakına uygundur yani iyi bir davranıştır. Lakin bir çıkar ya da bir imaj için bu iyiliği yapıyorsa bu ödev ahlakına uymaz. Bu durumda baktığımızda aslında Tanrı’nın emrettiği şeyler iyi olamaz çünkü insanlar bu emredilen şeyleri cehenneme değil de cennete gitmek için yapacaktır. Çünkü Tanrı, iyi olarak varsaydığı şeyleri yapan insanların ileride cennete girebileceğini buyurmuştur. Bu nedenle de insanlar cehenneme gitmemek için iyi varsayılan bu davranışları yapacaktır ve böylelikle aslında kendi çıkarları için iyi olmuş olacaklarıdır.  

Yani kısacası Kant’ın ödev ahlakından yola çıkarsak bir şey Tanrı istediği için iyi olamaz eğer öyleyse iyi diye bir kavram yoktur. Çıkar diye bir kavram vardır.  

Ayrıca şu anda sahip olduğumuz bütün etik değerler, iyi varsaydığımız davranışlar sırf Tanrı iyi dediği için iyiyse iyi kavramı da tamamen anlamını yitirir bence. Sonuçta herhangi bir şeyin iyi olabilmesi sadece Tanrının iki sözüne bakar ve bize hiç uymayan bir şey Tanrının bize gönderdiği bir mesajla artık kötü bir şey, kötü olan bir şey de iyi olabilir. Böylelikle de bunlar bir değer olmaktan çıkar ve aslında iki eşit kavrama dönüşür. Eşit kavramdan da kastettiğim şey kötü ve iyi kavramlarının belirli durumların sonuçlarına göre değil de bir lafa bağlı olarak değişebilen şeyler olmuş olurlar. Yani Tanrı isterse o iyi olan şey kötü, kötü olan şey iyi olabileceği için aslında iki eşit kavramın sadece Tanrının kendi belirlemesine göre terim takındığı anlamına gelir. 

Yani benim fikrimce bu konu bir noktaya varamaz ve bir paradoks gibi düşündükçe içinde kaybolmaya devam ederiz.

                                 Zeynep Kargalı 508